فضيلت ماه رجب و مناسبتهاي مهم آن
فضيلت ماه رجب و مناسبتهاي مهم آن
استاد سيد محمد جواد مُهري
ماه رجب، آغاز پرفضيلتترين سه ماه سال است (رجب، شعبان و رمضان) كه هر سه ماه از مقام والايي در ميان ديگر ماههاي سال برخوردارند. گو اين كه اين ماه، حتي در جاهليت نيز مورد احترام زيادي بوده و آن را حرام ميناميدند زيرا جنگ و كارزار را نيز در اين ماه ناروا و ممنوع ميدانستند. و چون به احترام ماه رجب، تمام سلاحها بر زمين گذاشته ميشد، آن را «اصم» نيز نامگذاري كردهاند.
رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ در فضيلت اين ماه چنين ميفرمايد: «الا إن رجب شهر الله الأصم و هو شهر عظيم و انّما سمي الأصم لأنّه لايقارنه شهر من الشهور حرمة و فضلاً عند الله تبارك و تعالي».
«ألا انّ رجب و شعبان شهراي و رمضان شهر امّتي.»
«ألا و من صام من رجب يوما ايمانا و احتسابا استوجب رضوان الله الاكبر و أطفي صومه في ذلك اليوم غضب الله.»
اي مردم بدانيد كه ماه رجب ماه «اصم» خداوند است و همانا ماهي است بس عظيم و بزرگ و علت نامگذاري اين ماه به «اصم» اين است كه هيچ ماهي از ماههاي سال از نظر فضيلت و حرمت نزد خداي تبارك و تعالي، به آن نميرسد.
هان! ماه رجب و ماه شعبان دو ماه مناند و ماه رمضان ماه امّتم.
هان! هر كه يك روز از ماه رجب را با ايمان و براي رضاي خدا روزه بدارد، به نعمت رضوان بزرگ الهي نايل آيد، و روزهاش در آن روز خشم خداوند را فرو مينشاند.
و آن چه بيشتر بر عظمت و احترام اين ماه افزوده است، مناسبتهاي آن است كه در رأس آنها عيد بزرگ مبعث رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ (27 رجب) و عيد ميلاد اميرالمؤمنين مولاي متّقين علي بن ابيطالب عليه افضل الصلاة والسلام (13 رجب) ميباشد.
(13 رجب) روز ولادت اميرالمؤمنين عليه السلام:
حضرت اميرالمؤمنين روز 13 رجب و 33 سال قبل از هجرت در كعبه ـ خانه خدا ـ به دنيا آمد. او نخستين و آخرين كسي است كه در كعبه زاده ميشود.
حافظ گنجي شافعي در الكفاية خود در اين باره ميگويد:
اميرالمؤمنين علي بن ابيطالب در مكه در بيت الله الحرام، شب جمعه 13 رجب، 33 سال پس از عام الفيل، متولد شد. هيچ كس جز او در خانه خدا به دنيا نيامده و نخواهد آمد و همين براي تعظيم مقام والايش كافي است.
شيخ صدوق در مورد ولادت امام علي عليه السلام چنين ميگويد:
يزيد بن قعنب ميگويد: من همراه با عباس بن عبدالمطلب و گروهي از بني عبدالعزي در برابر خانه خدا نشسته بوديم. ناگهان فاطمه بنت اسد به كنار خانه خدا آمد، در حالي كه 9 ماه از مدت حمل او به علي بن ابيطالب ميگذشت. درد زايمان بر او عارض شد، دستها را به دعا بلند كرد و با خداي خود چنين مناجات نمود:
«پروردگارا! من به تو و پيامبران و كتابهايي كه از سوي تو نازل شده است ايمان دارم و سخن جدّم حضرت ابراهيم خليل را گواهي ميدهم؛ همان كسي كه اين بيت عتيق را ساخت، پس به حق آن كس كه اين خانه را بنا كرد و به حق جنيني كه در شكم دارم، زايمان را بر من آسان فرما.»
يزيد بن قعنب ادامه ميدهد:
ناگاه ديديم پشت كعبه شكافته شد و فاطمه بنت اسد به درون خانه خدا وارد شد و از ديدگانمان پنهان ماند، سپس ديوار خانه به هم آمد! رفتيم كه قفل را باز كنيم تا از حقيقت قضيه آگاه گرديم ولي قفل خانه خدا باز نشد كه نشد. دانستيم كه اين امري است الهي.
سه روز بر اين منوال گذشت، در روز چهارم مادر علي ـعليهالسلام ـ در حالي كه او را بر دست خود گرفته بود، از خانه خارج شد و چنين گفت:
«اني فضّلت علي من تقدمني من النساء لأن آسية بنت مزاحم عبدت الله عزوجلّ سرّا في موضع لايحبّ ان يعبدالله الاّ اضطرارا و انّ مريم بنت عمران هزت النخلة اليابسة بيدها حتي أكلت منها رطبا جنيّا و اني دخلت البيت الحرام فاكلت من ثمار الجنة و أوراقها فلما أردت أن أخرج، هتف بي هاتف: يا فاطمه! سمّيه عليا فهو علي والله العلي الأعلي يقول: اني شققت اسمه من اسمي و أدبته بأدبي و وقفته علي غامض علمي و هو الذي يكسر الاصنام في بيتي و هو الذي يؤذن فوق ظهر بيتي و يقدسني و يمجدني فطوبي لمن احبّه و أطاعه و ويل لمن ابغضه و عصاه».
همانا بر بانواني كه پيش از من بودند، برتري دارم زيرا آسيه دختر مزاحم در پنهاني و در جايي كه نبايد خدا را عبادت كنند، به پرستش و عبادت خدا ميپرداخت و مريم دختر عمران، درخت خشك خرما را تكان داد تا از آن رطب تازه بچيند و بخورد، و اما من در خانه خدا وارد شدم (و مهمان او گشتم) و از ميوهها و برگهاي بهشتي تناول كردم و هنگامي كه خواستم از خانه بيرون آيم، هاتفي مرا ندا داد كه: اي فاطمه! فرزندت را «علي» نام گذار چرا كه او علي و بزرگ است و خداي علي اعلي ميفرمايد: من نام او را از نام خود برگرفتم و او را به آداب خود ادب كردم و بر پنهانيهاي علمم آگاه ساختم. او كسي است كه بتها را در خانهام ميشكند. او كسي است كه بر پشت بام خانهام اذان ميگويد. او كسي است كه مرا بسيار ستايش و تمجيد ميكند. پس خوشا به حال كساني كه او را دوست داشته باشند و اطاعتش كنند و واي بر كساني كه او را دشمن داشته و مخالفتش نمايند.
اين عيد سعيد را به مقام شامخ حضرت وليّ اللّه الاعظم أرواحنا لتراب مقدمه الفداء، تهنيت عرض ميكنيم و اين روز فرخنده را به تمام پيروان و علاقمندان و شيعيان آن حضرت به ويژه ملت فداكار ايران كه افتخار پيروي از وجود مقدسش را دارد، تبريك ميگوييم و اميدواريم خداوند ما را جزء شيعيان واقعي آن حضرت قرار دهد و در روز تقسيم بهشت و دوزخ، ما را جزء ساكنان بهشت برينش به حساب آورد، هر چند لياقت همنشيني با آن انوار الهيه را نداشته باشيم، زيرا بيگمان ما محبّ و علاقمند او و فرزندان معصوم و مطهّرش هستيم و چنان كه پيامبر ميفرمايد: «المرء مع من أحبّ» پس بارالها ما را با هر كه دوست داريم محشور فرما.
يك بار ديگر اين عيد بزرگ را به مقام معظّم رهبري و ملت و امت اسلامي تبريك و تهنيت عرض ميكنيم.
مناسبتهاي ديگر ماه:
فهرست وار مناسبتهاي ديگر ماه بزرگ رجب را ميشمريم:
ـ اول رجب: سالروز ولادت پيشواي پنجم، حضرت امام محمد باقر ـ عليه السلام ـ است كه در نخستين روز از ماه رجب سال 57 هجري در مدينه منوّره به دنيا آمد. آن حضرت چهار سال از عمر مباركش را با جدّ بزرگوارش امام حسين ـ عليه السلام ـ گذراند و 35 سال با پدرش امام سجاد عليه السلام. و پس از شهادت پدر، 18 سال زندگي كرد كه مدت امامت آن حضرت را تشكيل ميدهد.
امام باقر ـ عليه السلام ـ در روز هفتم ذي حجّه از سال 114 هجري در سن 57 سالگي به شهادت رسيد.
روز ولادت آن بزرگوار را به عموم شيعيانش تبريك و تهنيت ميگوييم.
ـ دوم رجب: امام علي بن محمد الهادي عليهما السلام، دهمين امام و پيشواي شيعيان در روز دوم رجب يا پنجم رجب از سال 212 يا 214 هجري در روستايي به نام «بصريا» نزديك مدينه منوره به دنيا آمد. و طبق برخي روايات در روز سوم رجب يا 25 جمادي الثاني از سال 254 هجري در سامرا به شهادت رسيد. امام هادي ـ عليه السلام ـ 6 سال و 5 ماه همراه با پدر زندگي كرد و پس از شهادت پدر 33 سال زيست كه مدت امامتش ميباشد.
روز ولادت حضرتش را به شيعيانش تبريك، و روز وفاتش را تسليت ميگوييم و اميدواريم خداوند ما را با آن حضرت محشور فرمايد.
ـ دهم رجب : امام نهم، حضرت محمد بن علي الجواد عليهماالسلام در روز جمعه دهم ماه رجب از سال 195 هجري به دنيا آمد. آن حضرت در سن 8 يا 9 سالگي به امامت رسيد و 17 سال مدت امامتش به طول انجاميد، يعني عمر مباركش از 26 سال تجاوز نميكند. ولي به هر حال سنّ و سال براي آن بزرگواران و پيشوايان معصوم مطرح نيست، چه اين كه آنها برگزيدگان خدايند و از آغاز تولد، انسان كامل هستند «و آتيناه الحكم صبيّا».
امام جواد روز ششم ذي حجّه يا به قولي در روز آخر ماه ذيقعده ازسال 220 هجري به شهادت رسيد.
روز ولادت اين امام معصوم بر همه پيروانش مبارك باد.
ـ 25 رجب : در اين روز، هفتمين اختر تابناك آسمان امامت و ولايت حضرت امام موسي كاظم ـ عليه السلام ـ در سن 55 سالگي در سال 183 در زندان سندي بن شاهك ـ لعنة الله عليه ـ و به دستور هارون الرشيد عباسي ـ لعنة الله عليه ـ به شهادت رسيد.
امام كاظم ـ عليه السلام ـ كه معروف به باب الحوائج است 55 سال مدت عمر مباركش ميباشد كه 25 سال آن دوران امامتش است.
فرا رسيدن روز شهادت آن حضرت كه روز غم و اندوه مسلمين است را تسليت ميگوييم و اميدواريم اين باب الحوائج ما را در روزي كه «لاينفع مالٌ و لابنون» است، دست ما را بگيرد و شفاعتمان كند، آمين رب العالمين.
ـ 27 رجب : يكي از بزرگترين اعياد اسلامي است. روزي است كه رسول خدا به پيامبري مبعوث شد و وحي بر آن حضرت نازل گشت. امروز روز ولادت اسلام است و روزي است كه مردم از ظلمات بيرون آمدند و به نور پيوستند، لذا بر امت است كه امروز را در سراسر جهان جشن بگيرند و شادماني كنند؛ جشني بزرگ كه سزاوار اين روز بسيار بزرگ باشد.
«هو الذي بعث في الأميين رسولاً منهم يتلو عليهم آياته و يزكّيهم و يعلّمهم الكتاب والحكمة و ان كانوا من قبل لفي ضلال مبين».
حضرت اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ دوران بعثت را چنين تعريف ميكند:
«پيامبر در حالي برانگيخته شد كه مردم در فتنهها و آشوبها و سرگردانيهاي دوران جاهليت گرفتار بودند، همان فتنهها كه طناب خانه دين را ميگسست و ستونهاي ساختمان يقين را درهم ميريخت. در اصل دين اختلاف افتاده و مطلب بر مردم مشتبه شده بود، آن سان كه راه رهايي از آن حيرتها و سردرگميها تنگ شده و مصدر هدايت و راهنمايي از ديدگانشان مخفي مانده بود.
پس راه حق گمنام و كوري ضلالت، جهان را فراگير شده بود. خداوند و پروردگار خود را نافرماني ميكردند و شيطان دور شده از رحمت الهي را اطاعت مينمودند. ايمان از ميان رفته بود و ستونهايش درهم ريخته و نشانههايش ناشناخته مانده و راههايش فرسوده و جادههايش برطرف شده بود. شيطان را فرمان ميبردند و در راههايش گام مينهادند و به آبخورهايش سر ميزدند و شيطان پرچمهاي خود را توسط آنان برافراشته ميكرد. در فتنههايي كه مردم را پايمال نموده و همگي در آن سرگردان و گرفتار آمده بودند…»(نهج البلاغه، خطبه2)
اين روز بسيار فرخنده و عيد سعيد را به عموم مسلمين به ويژه برادران و خواهران مسلمان ايران كه افتخار پيروي صادقانه از رسولالله را دارند، تبريك و تهنيت فراوان عرض ميكنيم.
مبارك باد بر ملت ايران اين عيد بزرگ اسلامي.
